تولید نرم افزار به روش SAAS متفاوت است - قسمت دوم

مواجهه با تصمیماتی سخت و مهم

یکی از تصمیماتی که تولید کنندگان به روش SAAS با آن مواجه می شوند انتخاب LAAS مناسب است. LAAS ارائه کننده API هایی است برای استقرار، توزیع بار و مقیاس پذیری سرویس که برنامه نویس سرویس باید از آنها استفاده کند. یکی از نقایص موجود در این زمیننه عدم وجود استاندارد بین LAAS هاست. نمونه های جاری موجود از اینها در حال حاضر Amazon AWS و CloudStack و OpenStack هستند.

PAASها می توانند بخشی از پیچیدگی های مربوط به پیاده سازی saas را کاهش دهند. PAAS میان افزاری با خدماتی همچون پایگاه داده، پشتیبانی از زبان برنامه نویسی را فراهم می کند. مشکل نبود استاندارد در مورد PAAS هم وجود دارد. سازمانهای تولید کننده نرم افزار باید در رابطه با استفاده از یک PAAS و یا آماده سازی یک پیاده سازی مشابه از آن بر روی LAAS سطح پایین تصمیم گیری کنند.

انتخاب نرم افزار و ابزارهای شخص ثالث third-party نیز یکی از تصمیمات مهم توسعه دهندگان می باشد. چرا که برخی از تولید کنندگان به روش SAAS از ابزارهایی برای تست، ارائه صورت حساب به مشتری، ارزیابی و نظارت سرویس و فعال سازی multi-tenant استفاده می کنند که توسط شرکتهای دیگری تهیه شده اند. به عنوان مثال   Metanga   و  Zuora خدماتی در رابطه با ارائه صورت حساب (billing) ارائه می کنند.

تولید نرم افزار به روش SAAS متفاوت است - قسمت اول

تولید نرم افزار به روش SAAS متفاوت است - قسمت اول

شرکتهایی که مبادرت به تولید نرم افزار به روش SAAS می کنند نکاتی مخصوص به خود دارند. چرخه ی حیات محصولاتشان کوتاه تر است و به همین دلیل با ایجاد نسخه های پی در پی مواجه هستند. هزینه های نگهداری به مراتب کاهش پیدا می کند و تکنولوژی مورد استفاده آنها باید بروز باشد.

این شرکت ها باید مهارتهای جدید را غیر از سبک برنامه نویسی کلاینت سرور در تیم خود ایجاد کنند و باید در زمینه ایجاد برنامه های با محوریت وب و به صورت multi-tenant مطالعاتی داشته باشند. تکنولوژی هایی همچون Flash  و Silverlight  و WPF برای این نوع تولیدات خیلی مناسب نیستند و  باید با HTML5 و CSS3 و JavaScript  و JQuery جایگزین شوند.

 

نقش معماری

معماری بد در این نوع سیستم­ها اثر زودهنگام و آشکاری دارد. نرم افزارهای سنتی که بر روی سرورهای سازمان مستقر می شوند، حجم بار مشخصی را تحمل می کنند و افزایش بار بیشتر به روشهایی دستی و مشخصی قابل مدیریت است. در حالیکه در مدل saas بارهای غیر قابل پیش بینی ممکن است به سیستم وارد شود و فرصتی برای جبران و بازسازی سیستم نباشد. حتی اگر بار وارد شده را هم به توان به گونه ای مناسب توزیع کرد، در مدل saas آنقدر حساسیت بالاست که اگر در مصرف منابع دقت نشود ممکن است هزینه های زیادی به تولید کننده سرویس تحمیل شود. در این حالت حتی برنامه نویسان باید نسبت به تاخیرات نگاه متفاوتی داشته باشند و عدم توجه به بهینه سازی در کد نویسی باعث افت کارایی می شود. منابع و مصرف آنها باید همراه با صرفه جویی و بهینه سازی باشد چرا که خود این موضوع میتواند در دراز مدت در میزان سودآوری یک سرویس تاثیر بگذارد.

امنیت نیز مقوله بسیار مهمی است، چرا که اطلاعات همه مشتریهای سرویس در پس پرده­ی یک دیواره آتش قراردارد. به طور خلاصه از نگاه معماری توسعه پذیری، امنیت و ارائه پاسخ در زمان کوتاه (کارایی) سه موضوع مهم در معماری هستند که باید به طور خاص پرداخته شوند.

به نقل از سایت www.cloudstrategies.biz

مزایا و معایب SAAS -قسمت سوم

معایب

در ادامه مطالب مطرح شده به عنوان مزایا و معایب SAAS به برخی معایب وارد شده می پردازیم:

• نابالغ بودن ایده­ ی SAAS  (استاندارد، فرهنگ­سازی، ...)

اینکه در جمع­ های تخصصی بالاخص در ایران SAAS ناشناخته است و یا بعضا مورد شبهه قرار می­­گیرد نشان از نوعی عدم بلوغ در این زمینه دارد که باعث بروز مشکلاتی می­شود. این ایده نیاز به فرهنگ سازی دارد و البته تدوین استانداردهای مختلفی در این زمینه نیز باید مورد توجه باشد.

• قیمت­ گذاری مبهم و پیچیده

یکی از مباحث مهم در ارائه سرویس قیمت گذاری و رسیدن به فرمول قابل دفاع در قیمت گذاری است. عدم تدوین یک روش مناسب برای فراهم کننده خدمات حتماً باعث ضرر و زیان خواهد شد. بعضاً با ارائه روش نادرست ضرر مالی متوجه ارائه کننده خدمات خواهد شد که البته با تغییر و اصلاح روش هم ممکن است ضرر آبرویی ایجاد شود. تنوع روشهای قیمت گذاری موجود در خدمات تاکنون ارائه شده، خود نشان از نوعی ابهام و البته پیچیدگی دارد.

•  وابستگی به فراهم کننده ­ی خدمات

یکی از مسائل بسیار مهمی که در سبک ارائه نرم افزار با این مدل برای کاربر و استفاده از خدمات ایجاد می شود، احساس وابستگی تام و تمام به ارائه کننده خدمات است. در روش ارائه سنتی تمام نرم افزار در اختیار خریدار است و هرچند که در مواقعی سیستم به طور کامل از کار بیفتد می­تواند از راه هایی مجددا آن را راه اندازی کند و حتی اینکه بخشی از دارایی را در مقابل دیدگان خود می بیند و باعث آرامش خاطر وی می شود. این درحالی است که خریدار یک نرم افزار بسیار حساس و مهم در قالب SAAS در صورت قطع خدمات قادر به انجام هیچ کاری نیست و برای وی بسیار آزار دهنده خواهد بود.

مزایا و معایب SAAS -قسمت دوم

در ادامه ی مرور مزایا و معایب SAAS در این پست چندین مزیت دیگر ارائه نرم افزار با مدل SAAS را معرفی می کنیم:

• تسهیل در فروش بین المللی

با توجه به اینکه سرویس­هایی که در محیط وب به صورت گسترده ارائه می­شوند، قابل دسترسی توسط افراد مختلفی در سراسر جهان هستند، لذا در صورتی که در هدف گذاری تجاری، نیازهای جهانی و با رعایت اقتضائات بین المللی دیده شده باشد، امکان جذب مشتری خارجی به مراتب بیشتر از مدل سنتی تولید و ارائه­ ی نرم ­افزارخواهد بود. البته توجه به تحریم­های ظالمانه بر علیه کشور عزیز ما نیز نباید از نظرها دور باشد!!.

از نگاه توسعه کسب و کار نیز بالاخص با شرایطی که در بازارنرم افزار ایران داریم، به نظر می­رسد که فرصت بسیار مغتنمی به نظر می­رسد، چرا که می­تواند مسیری برای درآمد زایی راحت تر شرکت­های نرم ­افزاری از بازارهای جهانی باشد. با این فرض که در ایران دانش تولید نرم افزار به اندازه کافی وجود دارد، سرمایه گذاری بر روی ایده­ ­هایی که توان ارائه در قالب SAAS را دارند، امکان تزریق منابع خارجی به بازار شرکت­های نرم افزاری را فراهم می­کند.

• ارتقای برخی جنبه های امنیتی در نگهداری نرم افزار

نرم افزاری که با عنوان SAAS خریداری شده است، می تواند به مثابه دارایی مهمی باشد که به صندوق امانات بانک سپرده شده است. با این نگاه قطعاً مالک دارایی از امنیت بهتری برخوردار است. چرا که بسیاری از تمهیدات امنیتی و عملیاتی که برای حفاظت از این دارایی می بایست به تنهایی هزینه کند را به عهده ارائه کننده سرویس مورد نظر گذاشته است.

• کسب اطمینان خاطر خریدار قبل از خرید

خریدار سرویس SAAS به روشی جدید می تواند از مطابق بودن سرویس با نیازها و کیفیت تولید با خبر شود. چرا که بدون ارتباط با فروسنده و در محیطی بی تاثیر از القائات فروشنده و تنها با بررسی کارشناسی کامل با گذار از دوره های استفاده آزمایشی می­تواند برای خرید تصمیم بگیرد.

• تعامل و ارتباط کاربران سرویس

اینکه تمامی مشتریان یک نرم افزار روزانه از یک کانال مشخص ورود و خروج داشته باشند باعث پدید آمدن یک ویژگی بی نظیر با عنوان شبکه­ ی اجتماعی بین کاربران می­شود که به خودی خود از پتانسیلهای بی نظیری برخوردار است. یکی از ابعاد بسیار مهم این ویژگی SAAS پتانسیل کارهای تجاری از جمله تبلیغات و ... می باشد که البته بسته به دامنه ­ی خدمات متفاوت خواهد بود.

   یکی از کاربردهای مهم این تعامل، بکارگیری توان جمعی کاربران در ایجاد شبکه ی خدمات پشتیبانی است. که طبیعتا در این صورت رضایت جمعی از خدمات پشتیبانی به میزان زیادی رشد خواهد کرد.

• سازگاری بین کاربران

استفاده تمامی از کاربران از یک نسخه مشابه در مدل SAAS باعث بوجود آمدن مزیتی از منظر کاربران می شود که سازگاری بین کاربران نام دارد. 

• کاهش هزینه های سخت افزاری

تصور کنید خدمتی که در قالب SAAS ارائه می شود، قرار باشد در 100 سازمان و بر روی شبکه و سرور آن راه اندازی شود. با این فرض که در اکثر مواقع بخش قابل توجهی از ظرفیت این شبکه و سرور بلا استفاده می ماند بدیهی است که تصمیم به استفاده از این خدمت در قالب SAAS صرفه جویی قابل توجهی در هزینه های سخت افزاری به دنبال خواهد داشت.

در پستهای بعدی به ادامه این مبحث خواهیم پرداخت.

مزایا و معایب SAAS -قسمت اول

در این پست به برخی مزایای SAAS اشاره می­کنیم. 

• زیر ساخت در دسترس

در مقایسه با مدل مرسوم ارائه نرم افزار که در آن باید شبکه داخلی، سرور و سایر تجهیزات مورد نیاز، برای بکارگیری نرم ­افزار فراهم شده و در طول زمان نیز با مدیریت فنی مناسب قابل استفاده بماند، SAAS؛ نرم افزار را به صورت آماده و قابل بهره برداری در زیر ساخت در حال مدیریت توسط فراهم کننده سرویس، در اختیار می­گذارد. و این باعث کاهش هزینه ­ها و دغدغه­ های مصرف کننده از این منظر می ­شود.

• دسترسی به نرم افزار از هر جا

بدیهی است که در صورت دسترسی به شبکه­ ای که نرم افزار بر روی آن مستقر شده است، نرم افزار ارائه شده به روش SAAS نیز قابل استفاده می باشد.

• وابستگی کمتر به قانون کپی نرم افزار

فراهم کننده نرم افزار در این روش دغدغه­ هایی که در رابطه با امنیت مجوز نرم افزار داشت و با تعبیه قفلهای سخت ­افزاری و نرم ­افزاری به آن می پرداخت را از خود دور می­کند.

• تسهیل در نگهداری

در حالیکه در روش سنتی تولید نرم افزار، دردسرهای تعویض نسخه نسبت به تعداد نسخه ­های ارائه شده و توزیع مکانهای نصب ارتباط مستقیمی داشت و شاید به نسبت خطی رشد می­کرد، در این حالت کل فرایند ارائه نسخه ها به صورت متمرکز می­باشد و در بسیاری از موارد مشتری از تعویض نسخه مطلع هم نمی­شود. البته زمان ارائه نسخه های جدید به مشتری هم به میزان قابل توجهی کاهش می یابد به صورتی که تولید کننده نرم افزار میتواند هفتگی برای ارائه قابلیتهای جدید برنامه ریزی کند.

• پشتیبان گیری از داده­ ها

یکی از مسائلی که در روش سنتی تولید کننده به آن مواجه است، عدم درک درست مشتری از اهمیت داده و در نهایت سهل­ انگاری در تهیه نسخه­ های پشتیبان از داده ­ها می­باشد. ارائه کننده SAAS مدیریت داده ها را خود بر عهده می گیرد و راسا برای تهیه پشتیبان به صورت منظم اقدام می­کند.

• تسهیل در فروش و پشتیبانی

شرکتی که نرم افزار را به صورت SAAS به مشتری ارائه می­کند. می­تواند با مدیریت مناسب نیاز به وجود نمایندگی­های متعدد در نقاط مختلف را از بین ببرد که این خود کم­ کننده هزینه­ های فروش محسوب می­شود.

نسخه بروز و واقعی نرم­ افزار بدون نیاز به نصب برای استفاده واقعی و آزمایشی در عرض چند ثانیهدر اختیار مشتری قرار می­گیرد.

برای رفع اشکلات برنامه بعضا نیازی به اطلاع رسانی مشتری نیست چرا که تیمی که مامور رصد شرایط نرم افزار است، زودهنگام از خطاهای رخ داده شده با بررسی لاگهای سیستم با خبر می­شوند و می تواند اقدام به رفع خرابی بکنند.

نیازی به حضور فیزیکی فرد پشتیبان و یا اتصال به سرور عملیاتی نرم­ افزار برای بررسی خرابی نیست چرا که تیم پشتیبان دائماً در کنار سرور اصلی و متمرکز نرم­ افزار مستقر است.

با توجه به در دسترس بودن زیر ساختی که نرم ­افزار بر روی آن مستقر شده، با تجهیز تیم پشتیبانی از راه دور و مستقر و به صورت شیفتی و ذخیره، می­توان پشتیبانی تمام وقت و بهینه­ ای را برای افزایش رضایت مشتری ارائه کرد.

در پستهای بعدی منتظر ادامه این موضوع باشید...

مروری بر SAAS

در پستهای قبلی، سعی کردیم تا نگاه کلی به  پردازش ابری داشته باشیم و مشخص شد که سه مدل پردازش ابری داریم که یکی از آنها SAAS نام دارد و البته از بلوغ و بازار بهتری هم برخوردار است. در این پست بنا داریم بیشتر به موضوع SAAS بپردازیم و ابعاد فنی آن را بیشتر مشخص کنیم.

SAAS مدلی نو برای ارائه نرم افزار است که در آن ابزار مورد نیاز در فضای وب مستقر می­شود  و به هر مشتری یک کاربری خاص برای استفاده داده می­شود. در این مدل نصب از پیش برای کاربر انجام شده و نیازی به نصب به ازای هر کاربر نمی ­باشد. در مدل SAAS  در حقیقت نرم افزار به عنوان یک سرویس  مستقر می شود و از طریق اینترنت مورد دسترسی قرار می­گیرد. همچنین اطلاعات کاربر در فضای ابر اختصاص داده شده به سرویس نگهداری می­شود و لذا کاربر نگرانی از لحاظ فضای ذخیره سازی و پشتیبان گیری از اطلاعات ندارد.

رشد روز افزون وب سرویس­ها و معماری سرویس­گرا SOA و همچنین فراگیر شدن روشهای برنامه نویسی مثل Ajax باعث محبوبیت بیشتر این نوع مدل ارائه نرم­افزار شده است.

پرداخت هزینه در این حالت نیز با روش معمولی متفاوت است. در این حالت نسبت به حجم استفاده از خدمات به صورت شارژ ماهیانه و یا روشی مشابه پرداخت انجام می­شود. هزینه­ای با عنوان پشتیبانی دریافت نمی­شود بلکه برای استفاده ماهیانه باید شارژ صورت بگیرد. در مواردی حجمی که از بانک اطلاعاتی اشغال می­شود، انواع سرویسهای مورد استفاده، تعداد کاربران، مدت زمان نگهداری از داده­ها در میزان هزینه­ای که کاربر باید بپردازد دخالت دارد.  البته در مواردی هم پرداخت هزینه لازم نیست و درآمد این نوع خدمات از کانالهایی مثل تبلیغات و ... فراهم می ­شود.

به عنوان نمونه سایت AceProject خدمات استفاده از ابزار مدیریت پروژه­ ها را به صورت SAAS به کاربران ارائه کرده است. نوع نرخ گذاری در این نرم افزار به صورت تعداد پروژه ­ها، تعداد وظایف، حجم اطلاعات و مسائلی از این دست است. توصیه می ­شود برای آشنایی بیشتر با مدل ارائه نرم افزار به صورت سرویس به این سایت سری بزنید.

مروری بر پردازش ابری - روند اقبال جهانی

در این پست، نگاهی به میزان استفاده از این مفاهیم در بازار فناوری اطلاعات و نرخ نفوذ آنها در بازار می­کنیم:

مرجع مربوط به این تصویر عبارت است از Gartner, Forecast Analysis: Software as a Service, Worldwide, 2009-2014, Update. 2010.

و آنچه را که نشان می­دهد بلوغ استفاده از SAAS در بازار نسبت به سایر گونه های رایج پردازش ابری است.

مروری بر پردازش ابری - گونه ­های پردازش ابری

مروری بر پردازش ابری - گونه­ های پردازش ابری

در همه­ی مدل­های پردازشی استفاده کننده در نهایت در قالب یک نرم افزار به مجموعه ­ای از خدمات (سرویس­ها) دسترسی پیدا می­کند. سطح بندی عناصر دخیل در ارائه سرویس توسط نرم ­افزار می ­تواند شامل اقلام زیر باشد : شبکه/ ذخیره سازی/ سرورها/ مجازی سازی/ سیستم عامل/ میان افزار/ موتور زبان اجرای برنامه/ داده های برنامه/ هسته برنامه ی کاربردی.

به عبارتی ابر و باد و مه و خورشید و فلکی که  دست در دست هم می ­نهند تا تو نانی (نرم افزاری) به کف آری و به غفلت نخوری؛ از یک نگاه می ­توانند موارد مطرح شده در شکل فوق باشند.

حال اگر شما گونه ­های مختلفی از این عناصر دخیل در ارائه سرویس را از یک فضای مشترک قابل مدیریت بر روی اینترنت بگیرید به نوعی به دسته بندی ­های مختلف مربوط به پردازش ابری می­رسید. که در شکل زیر ارائه شده­ اند.

نرم افزار به عنوان سرویس: در این نوع شما نیازی به داشتن فضای ذخیره سازی، سیستم عامل خاص، داده و ... ندارید. همه­ی اینها در یک ابر خاص به شما داده می­شود. به زبان ساده یک سایت برای شما راه  اندازی می­شود، نرم افزار در آن نصب می­شود و کاملا به شما اختصاص دارد. برخی نمونه ­های این عبارتند از AceProject و SalesForce که بد نیست به اینها سری بزنید و با آنها آشنا شوید.

سکو به عنوان سرویس:  در این حالت فقط برخی لایه­ ها بر روی ابر قرار دارد و سایر لایه ­ها در اختیار شماست. در این حالت شما امکان نوشتن برنامه و نگهداری داده خارج از ابر را برای خود را دارید. در این مدل با توجه به اینکه موتور زمان اجرای را در خود دارد، باید توجه داشت که بستگی به انتخاب زبان برنامه نویسی متفاوت است. به عنوان مثال Java PAAS برای نوشتن برنامه های Java کاربرد دارد.  به عنوان مثال AppHarbor به طور کامل مختص dotNet است.

در این آدرس می­توان به برخی نمونه­های این نوع دست پیدا کرد http://www.clouds360.com/paas.php.

زیر ساخت به عنوان سرویس: در این حالت، سیستم عامل قابل نصب و پیکربندی توسط شماست و برنامه­های مورد نیاز بر روی آن و تنها فضای ذخیره سازی و شبکه به عنوان ابر در اختیار قرار داده می­شود.

در این آدرس می­توان به برخی نمونه­های این نوع دست پیدا کرد http://www.clouds360.com/paas.php.

مروری بر پردازش ابری - تعریف

مروری بر پردازش ابری - تعریف

در اینجا دو تعریف برای پردازش ابری ارائه می­شود:

•          نوعی مدل پردازشی با قابلیت‌های ارائه‌ی سرویس‌های فناوری اطلاعات به شکلی مقیاس‌پذیر و ارتجاعی از طریق اینترنت [Gartner09].

•          امکان دسترسی آسان و فراگیر شبکه به منابع مشترک و قابل پیکربندی (مانند شبکه، سرور، منابع ذخیره‌سازی، برنامه‌ها و سرویس‌ها) و اختصاص و آزادسازی آنها به سرعت و با کمترین تلاش مدیریتی [NIST11].

پردازش ابری نوعی مدل پردازشی است که قابلیت‌های مقیاس‌پذیر و ارتجاعی فناوری اطلاعات را به عنوان سرویس به مشتری و از طریق اینترنت ارائه می‌دهد. این مدل دسترسی آسان و فراگیر شبکه به منابع مشترک و قابل پیکربندی (مانند شبکه، کارگزار، منابع ذخیره‌سازی، برنامه‌ها و سرویس‌ها) را فراهم می‌نماید. این منابع به سرعت و با کمترین تلاش مدیریتی و یا فعل و انفعال با تهیه‌کننده‌ی ابر، می‌تواند اختصاص یافته و یا آزاد گردند. منظور از خاصیت ارتجاعی قابلیت تغییر پویای منابع با توجه به منابعی که مورد نیاز سیستم است می­باشد. (استفاده از منابع اشتراکی و مجازی سازی)

در این مدل خودکار‌سازی توسط شرکت فراهم کننده‌ی ابر از طریق API‌ ها در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد. با استفاده از این API‌ها می‌توان نمونه‌های جدیدی از ماشین را تهیه و تدارک دید و یا حتی از بین برد. برنامه‌های کاربردی گسترش ابر به صورت خودکار می‌توانند در مواقع لزوم منابع جدیدی را در عرض چند دقیقه اختصاص دهند و هنگامی که بار‌کاری از میزان مشخصی پایین‌تر رفت منابع را آزاد نماید.

در مدل­های پیشین میزبانی، هزینه‌ی اولیه‌ای برای هر قرارداد سالانه وجود داشت. مدل ابری این سد اقتصادی را می‌شکند چون از مدل "پرداخت براساس میزان استفاده" بهره می‌برد. سیستم‌های ابری به صورت خودکار میزان استفاده از منابع را کنترل و پایش  می‌کنند و میزان استفاده از منابع به صورت شفاف برای مشتری و تهیه کننده‌ی ابر در هر لحظه قابل دسترسی است. 

مروری بر پردازش ابری - مقدمه

مروری بر پردازش ابری - مقدمه

حدود سه سال پیش وقتی که در نمایشگاه جیتکس دوبی در حال بازدید از غرفه­ها بودم، بروشورها یا بنرهایی را با عنوان Cloud Computing دیدم. اولین برخوردی بود که با این عنوان داشتم. سعی کردم از حال و هوای بروشورها معنا و مفهومی برای این عنوان پیدا کنم. از دوستان هم پرسیدم ولی حاصل این تلاش­ها کم فایده بود و نتونستم آنچنان که باید و شاید از این موضوع سر دربیارم.

حتی در حین بازدید وقتی که به غرفه مایکروسافت سر زدم و با نوچه­های هندی و پاکستانی حاضر در غرفه صحبت کردم و از اونها سئوال پرسیدم، من را ارجاع دادند به یک بزرگتر اروپایی!! و اونهم تا فهمید من ایرانیم، از پاسخ دادن طفره رفت و به صورت تلویحی فهمیدم که به حریم ورود ممنوع وارد شدم و تحریم هستیم.

حال که این موضوع به داخل ایران هم کشیده شده و لقلقه زبان­ها شده و یا بعضی از همکاران نرم افزاری اقدام به برگزاری همایش­هایی در این زمینه کرده اند، بد نیست وبلاگ مسنا هم در حد بضاعتش کمی به این موضوع بپردازه. چرا که شرکت مدل سازان نرم افزار (مسنا) یکی از موضوعات کاری تخصصیش را پردازش ابری و البته موضوع SAAS یا همون سرویس به جای نرم افزار گذاشته تا به امید خدا در این زمینه هم فعالیتی داشته باشه.